Główne nurty psychoterapii, charakterystyka i 9 nurtów

Główne nurty psychoterapii

Nurty psychoterapii, co to jest? W nurtach psychoterapii chodzi o podejście do człowieka i jego psychiki. Chodzi też o przekonania, jakie mieli na temat człowieka twórcy psychoterapii. Freud na przykład, uważał, że człowieka napędza zasada przyjemności seksualnej i cała energia życiowa, zachowania myśli etc. płynie właśnie z tej potrzeby. Jeśli zabrać mnie, Tobie tę przyjemność to stracimy sens życia i popadniemy w choroby psychiczne.

Psychodynamiczni tę potrzebę, motywację do życia i działania rozumieli już inaczej. Systemowi jeszcze inaczej. Humaniści również zwracają uwagę na inne wartości i idee – na przykład egzystencjaliści uważają, że to co nas napędza, to lęk przed śmiercią. A Victor Frankl uważa, że “logos” z łacińskiego sens, czyli sens życia. “Daj człowiekowi sens” a przetrwa wszystko.

Czyli w skrócie nurty psychoterapii to reprezentowanie filozofii i głównych wartości czy przekonań na temat człowieka i jego psychiki.

Nurty psychoterapii, ile ich jest dzisiaj? 

Szacuje się, że w tym momencie współczesna psychoterapia dzieli się na 400 teorii i jednocześnie są to rodzaje psychoterapii. Nie sposób zatem nawet spamiętać ich nazw, a dotarcie do jednej czwartej z nich byłoby wyzwaniem na lata.

Nurty psychoterapii – dlaczego tak jest? Według mnie, ponieważ sam człowiek, jego świat, umysł i ciało to nadal tajemnica. To, co świetnie zapracuje w 100 przypadkach, w jednym nie zadziała. A w tej konkretnej dziedzinie, „wyjątek nie potwierdza reguły, wyjątek jest wyjątkiem – wyjątkowym istnieniem. 

A psychoterapeuci, to osoby wrażliwi na każdy przejaw jego istnienia. Jeżeli jedno podejście, nurt psychoterapeutyczny wyjaśni i pomoże w 99 na 100 przypadków, to nadal będzie potrzebna teoria uzupełniająca dla jednego człowieka. Nie znajdziesz tego, w żadnej innej dyscyplinie naukowej. Psychoterapia zajmuje się jednostką, indywidualnymi problemami i cierpieniami.

Fascynujący jest każdy przypadek, który zasługuje na uwagę i specyficzne podejście. Szkoły psychoterapeutyczne, nurty i ich przedstawiciele przenikają się nawzajem, inspirują, polemizują przeciwstawiają się. Jedna orientacja teoretyczna wyrasta z drugiej, druga inspiruje do trzeciej, czwarta bierze z pierwszej i trzeciej. Dynamika jest imponująca.

Dokonanie przejrzystej, jasnej klasyfikacji jest zadaniem karkołomnym i skomplikowanym.

Zgodnie ze swoją naturą próbuje to uprościć, skrócić, usystematyzować, ale przede wszystkim zrozumieć i nie pominąć żadnej istotnej teorii. I tu zaczynają się schody. Nurty psychoterapii zamieniają się w wiry, wiry w strumienie, strumienie nikną w  jaskiniach, gdzie mój wzrok i umysł już nie sięga. Jednak próbuję.

Historyczny podział na nurty psychoterapii – zerknijmy do źródeł, cofnijmy się w czasie

Wolberg (1966)

• teorie biologiczne
• psychologiczne ( intrapsychiczne i beawioralne)
• filozoficzne ( fenomenologiczne)
• socjologiczne (interpersonalne)

Lidia Grzesiuk (1976)

• psychoanalityczne
• behawioralno – poznawcze
• humanistyczno – egzystencjalne
• systemowe
• Inne
• eklektyczne

Helena Sęk (1991)

• dynamiczna (psychoanaliza i jej modyfikacje)
• poznawczo – behawioralna
• fenomenologiczno – antropologiczna
• systemowo – interakcyjna

John C. Norcross (2006)

• terapie psychoanalityczne
• terapie psychodynamiczne
• terapie egzystencjalne
• terapie skoncentrowane no osobie
• terapia Gestalt i terapie oparte na doświadczaniu Fritz Perls
• terapie interpersonalne – Analiza Transakcyjna (TA)
• terapie behawioralne
• terapie poznawcze
• terapie systemowe
• terapie integracyjne/ eklektyczne
• inne
• bioenergetyka – praca z ciałem Lowen

Opisałam i przygotowałam założenia. Najważniejsze nurty psychoterapii w Polsce

Ponieważ nurty psychoterapii pokrywają się z Towarzystwami Psychoterapeutycznymi, jakie działają w Polsce, dzięki czemu możesz się do nich zgłosić, jeśli spotka Ciebie nieprzyjemna historia z psychoterapeutą. 

Są to Towarzystwa, które odpowiadają za etykę psychoterapeutów wyszkolonych w tym nurcie. Nie znaczy to jednak, że inne nie są wartościowe, albo że to szarlatani, nie są ujęciu w tym zestawieniu. Jeśli interesujesz się tym tematem i chcesz go bardziej zgłębić, albo jesteś zainteresowany szczególnie jakimś nurtem napisz do mnie, daj znać w komentarzu.

Nurt psychoanalityczny

Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychoanalitycznej 

Główne założenia i podejście do życia psychicznego człowieka w nurcie psychoanalitycznym

Istotą naszego życia psychicznego jest nieświadomość. Nieświadome procesy psychiczne kierują naszym zachowaniem. Nadrzędny cel; “Przenieść nieświadome do świadomości”.

Klasyczna psychoanaliza koncentruje się na wewnętrznych konfliktach intrapersonalnych (wewnątrz psychiki) . Problemy mogą się rozgrywać na poziomie interpersonalnym (w zewnętrznym świecie, w relacjach), jednak ich źródłem są wewnętrzne konflikty pomiędzy impulsami, lękiem i obronami.

Freud twierdził, że źródłem nerwicy jest konflikt seksualny lub – mówiąc bardziej precyzyjnie – konflikt pomiędzy popędowymi pragnieniami „id” i karą wymierzoną przez społeczeństwo za bezpośrednie wyrażanie tych pragnień. 

Podstawowe siły kierujące osobowością to Eros – życie i seks, Tanatos – śmierć i agresja. Jednostka szuka natychmiastowej gratyfikacji impulsów.

Konflikt ten jest podstawową siłą napędową osobowości, psychopatologii i psychoterapii. 

Cała energia życiowa płynie z id (czyli pragnień seksualnych).

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie psychoanalitycznym?

• poszerza świadomość, poprzez interpretację, pytania
• analizują styl życia pacjenta
• analizują podstawowe błędy popełniane przez pacjenta
• udziela pacjentowi dużo informacji o jego mocnych stronach
• sny to narzędzia rozwiązywania problemów pacjenta

Nurt psychodynamiczny

Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej

Główne założenia i podejście do człowieka w nurcie psychodynamicznym

Istotą naszego życia psychicznego jest nieświadomość. Nieświadome procesy psychiczne kierują naszym zachowaniem. Nadrzędny cel; “Przenieść nieświadome do świadomości”.

Naszym życiem kieruje nadrzędna zasada dynamiczna ambiwalencja dobra i zła. 

Każdy z nas ma w sobie naturalne dążenie do spełnienia i doskonalenia się.

Człowieka najmocniej kształtują pierwsze lata życia i relacje z opiekunami, najczęściej z rodzicami, omawianie ich bywa ważną częścią terapii.

Ważnym punktem w teoriach dynamicznych jest EGO – jako konstrukt psychiczny, który spełnia funkcje adaptacji do rzeczywistości i radzenia sobie z nią. 

Libido (popędy i impulsy)  jest energią życiową nie jest tylko energią seksualną, a wszystkim tym, co nas pcha do życia i spełnienie.

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie psychodynamicznym?

• pomaga pacjentowi poszerzać świadomość, zrozumieć siebie i swoje zachowanie, poprzez interpretację, zadawanie pytań, stawianie hipotez, dzielenia się obserwacjami
• analizuje podstawowe błędy popełniane przez pacjenta
• udziela pacjentowi dużo informacji o jego mocnych stronach
• sny to narzędzia rozwiązywania problemów pacjenta
• ważne są też tzw. swobodne skojarzenia, czyli rozmowa o wszystkim, co przychodzi do głowy. Dają one dostęp do nieświadomych procesów.
• szczerość i zaufanie do psychoterepeuty

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w nurcie psychodynamicznym?

• relacja pomiędzy terapeutą o pacjentem (zaufanie i szczerość tak zwany sojusz terapeutyczny)
• od pacjenta oczekuje się szczerego dzielenia się swoimi uczuciami 
• i myślami, aby terapeuta mógł go poznać, zrozumieć i dzięki temu pomóc mu w rozumieniu własnego życia. 
• wydarzenia z przeszłości mają znaczenie o tyle, o ile wpływają na obecne kłopoty pacjenta. 
• Nie musimy się obawiać, że terapeuta będzie „wyciągał” z nas cokolwiek na siłę. 
• Opór przed mówieniem o tym, co trudne, traktuje się raczej jako źródło informacji, niż jako przeszkodę do sforsowania.
• aby leczenie przyniosło zmianę osobowości, należy przygotować się na dłuższy proces psychoterapii od kilku miesięcy do kilku lat

Nurt poznawczo-behawioralnej (CBT)

Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i behawioralnej

Główne założenia i podejście do człowieka w nurcie poznawczo-behawioralnym

Człowiek jest tym, jak się nauczy. Proces uczenia się i nabywania nowych zachowań i umiejętności jest dla człowieka kluczowy.

Reakcję emocjonalną wywołuje nie sytuacja, ale nasz sposób myślenia o niej. A sposób myślenia można obserwować, a następnie  poprawić i zmieniać, aby poczuć się lepiej.

Kluczowe przekonania (kluczowe nawyki) powstają w wyniku doświadczeń z dzieciństwa, często pod wpływem zachowania rodziców i innych bliskich osób. Są wzmacniane przez późniejsze wydarzenia, które tłumaczymy sobie zgodnie z tym, co przekazali nam bliscy. W dorosłym życiu często zdarza się coś, co uruchamia te przekonania i negatywne myślenie o sobie — i wtedy zaczynamy mieć kłopoty.

O naszym zachowaniu decyduje sposób myślenia o sobie i o swojej roli w świecie. Celem terapii jest z jednej strony zmiana sposobu myślenia (sfera poznawcza), a z drugiej zmiana zachowań (sfera behawioralna). W podejściu poznawczo-behawioralnym.

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie poznawczo-behawioralnym?

• terapeuta jest ekspertem, 
• pomaga zrozumieć istotę problemu,
• rozpoznaje negatywne myśli i weryfikuje z pacjentem jego przekonania na temat rzeczywistości klienta
• weryfikuje i sprawdza, czy można zbudować takie przekonania, które będą bardziej służyć pacjentowi w jego życiu i pokonywaniu problemów
• dysponuje szeregiem narzędzi, metod i kwestionariuszy, które mają zmienić sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości
• skupia się na tu i teraz 
• w zmianie sposobu myślenia pomaga tworzenie nowych doświadczeń, które terapeuta wraz z klientem planuje, a klient wdraża w życie

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w nurcie poznawczo-behawioralnym?

• konkretnie wytyczone cele
• zaufanie i uznanie autorytetu psychoterapeuty
• motywacja do pracy pomiędzy sesjami
• wykonywanie zadań domowych
• systematyczna praca nad sobą i swoimi przekonaniami

Nurt Gestalt

Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt (PTPG)

Główne założenia i podejście do człowieka w nurcie Gestlat

Człowiek jest wolną, na początku nieskrępowaną istotą.

Ma w sobie wszelkie narzędzia i siły, aby poradzić sobie w każdej życiowej sytuacji.

Naturalna siła życiowa to dążenie do samoregulacji i kreatywne przystosowanie się do nowych warunków.

Do rozwoju osobowości, potrzebna jest akceptacja.  Mamy naturalną tendencję przyjmowania odpowiedzialności za własne życie, poczucie autonomii oraz swój własny system wartości.

Ważne jest w nim całościowe widzenie człowieka jako jedności psycho-fizyczno-duchowej. Pychoterapeuci Gestalt podkreślają, że najważniejsze jest uświadomienie sobie, w jaki sposób chcemy przeżyć nasze życie, i stawanie się coraz bardziej jego autorem. A to staje się możliwe dzięki zbudowaniu silnej tożsamości. 

Wybór nie przymus.

Ważne pytanie brzmi: kim jestem, czego potrzebuję i w jaki sposób chcę to zdobywać?

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie Gestalt?

• terapeuta jest towarzyszem (nie jest ekspertem, ekspertem od siebie jesteś Ty)
• pomaga pacjentowi zrozumieć, w jaki sposób postrzega świat i jakie znaczenie nadaje temu, co go spotyka
• psychoterapeuta zachęca do kreatywnego zaspokajania potrzeb we współpracy z otoczeniem
• pomagają pacjentowi poszerzać świadomość, zrozumieć siebie i swoje potrzeby poprzez zadawanie pytań, dzielenia się obserwacjami, poprzez obserwację nie tylko zachowań, ale i  obserwację ciała (przygląda się co mówi ciało, odkrywa to na sesji i mówi o tym do klienta)
• proponuję doświadczenia korekcyjne na miejscu ( na przykład technika gorących krzeseł)
• eksperymentujecie (np, chciałabym żeby mnie ktoś popchnął, budujecie eksperyment i badasz jak czujesz się popychana)
• psychoterapeuta pracuje w dialogu, ale również w działaniu (eksperymenty, psychodramy, praca z ciałem)

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w nurcie Gestalt?

• szczerość i autentyczność w mówieniu o swoim świecie wewnętrznym
• zaufanie tak zwany sojusz teraepeutyczny (wiara w to, ze psychoteraeputa pracuje dla Ciebie na Twoją rzecz
• motywacja do pracy pomiędzy sesjami
• wykonywanie zadań domowych
• systematyczna praca nad sobą 
• skupia się na tu i teraz (choć jeśli tu i teraz męczą Ciebie obrazy z przeszłości, albo przeszłość “nie pozwala” iść do przodu zajmujecie się przeszłością
• wspólny cel i kierunek (ustalenie czego Ty potrzebujesz, nad czym chcesz pracować, co chcesz zmienić, co Tobie przeszkadza)
• możesz się spodziewać ćwiczeń uruchamiających kreatywność; rysunki, prace plastyczne, ruch, taniec, śpiew, muzyka 
• dostrajamy się do języka klienta 

Nurt psychologii procesu

Polskie Towarzystwo Psychologii Procesu

Główne założenia i podejście do człowieka w nurcie psychologii procesu

Ukryte aspekty psychiki rządzą życiem człowieka, mają wpływ na codzienne czynności, zakłócają zachowanie, zdrowie oraz relacje. Gdy je wydobędziemy i zintegrujemy, odzyskamy wewnętrzną równowagę i naprawiamy problematyczne aspekty życia. 

Jedną z ważnych cech odróżniających pracę z procesem od innych metod jest podejście do zmiany psychicznej i celów terapeutycznych. Kiedy klient przychodzi do psychoterapeuty, może mieć bardzo różne cele, które przedstawia jako powód swojej wizyty. Może mieć kłopoty relacyjne, zawodowe, rodzinne, zdrowotne, egzystencjalne lub inne. Może mieć koszmarne sny lub doświadczenia, które sprawiły, że otrzymał diagnozę psychiatryczną, być uzależniony od różnych substancji lub cierpieć z powodu określonego układu społecznego. Wszystko to jednak ma wspólny mianownik, przyprowadza go potrzeba zmiany, której sam nie jest w stanie dokonać.

A. Einstein miał kiedyś powiedzieć, że nie można rozwiązać problemu przy pomocy świadomości, która ten problem stworzyła. Klient jest właśnie w takiej sytuacji, próbuje rozwiązać problem przy pomocy środków, które są mu dostępne (to znaczy przy pomocy metod mieszczących się w obszarze jego tożsamości), nie zdaje sobie jednak zwykle do końca sprawy, że właśnie to, kim jest (a ściśle rzecz biorąc, z kim się utożsamia) stworzyło jego kłopoty. Uważa się, że to sam problem zawiera w sobie rozwiązanie.

Kiedy człowiek przestaje żyć w zgodzie z Tao, pojawiają się kłopoty, które próbują go na tę ścieżkę przywrócić. Z tego też względu praca z procesem ma podejście teleologiczne zamiast przyczynowo-skutkowego, podobnie jak C.G.Jung stara się patrzeć, dokąd prowadzi dane doświadczenie a nie z czego wynika.

Psychologia zorientowana na proces jako metoda eklektyczna wykorzystuje metody wypracowane przez takie szkoły jak:

• terapia analityczna Junga
• terapia Gestalt
• podejście skoncentrowane na osobie Rogersa
• podejście systemowe i komunikacyjne

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie psychologii procesu?

• nie jest dyrektywny 
• nie ma koncepcji, jaki człowiek powinien być, nie stawia on nawet żadnych szczególnych celów dotyczących rodzaju zmiany, w stronę której klient powinien zmierzać
• głównym celem psychoterapeuty jest dostrzeżenie tendencji w kierunku zmiany, które już manifestują się w życiu klienta, a których klient jest zazwyczaj bardzo mało świadomy
• psychoterapeuta ma pomóc klientowi  zobaczyć i doświadczyć tendencji klienta do zmiany oraz pracować tak, aby te tendencje mogły w życiu klienta mocniej zaistnieć
• problem doświadczany przez klienta jest dla terapeuty sygnałem, co do kierunku zmiany, która próbuje poszerzyć tożsamość klienta i w ten sposób dać mu nowe narzędzia do poradzenia sobie z zaistniałą sytuacją.

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w nurcie psychologii procesu?

• przynajmniej względna zgoda z założeniami współczesnej wersji taoizmu – życie w zgodzie z Tao. 
• przygotowanie na to, że psychoterapeuta nie ma planu, 
• zaufanie do procesu i do tego, co się wydarzy
• zaufanie do psychoterapeuty
• gotowość wzięcia odpowiedzialności za swój własny proces
• gotowość przyjęcia anazlizy procesu
• możliwość analizowania snów, sny są  ważną informacją o procesie klienta, tempie rozwoju i świadomości

Podejście Integracyjne i doświadczeniowe

Polskie Towarzystwo Integracyjnej Psychoterapii Doświadczeniowej i Edukacji Społecznej Stowarzyszenie Intra

Główne założenia i podejście do człowieka w podejściu integracyjnym

Nie ma jednego idealnego podejścia, zaspokajającego wszystkie potrzeby pacjenta dlatego w pracy z klientem należy połączyć różne nurty 

Nurt integracyjny łączy dorobek różnych podejść, przy czym w zależności od ośrodka szkolącego, wybiera on najczęściej dwa wiodące podejścia. Na przykład do nurtu psychodynamicznego, dobiera się drugą metodę doświadczeniową np; odgrywaniem ról czyli psychodramę Jakuba Levi Moreno. O nurcie psychodynamicznym i jego głównym podejściu do człowieka przeczytasz wyżej.

Jeśli chodzi o psychodramę, to twórcą tej metody jest Jakub Levi MorenoWedług jego założeń zdrowie psychiczne człowieka tkwi w otwarciu się na spontaniczne, kreatywne działanie i w wyjściu poza dotychczasowe nawyki. Człowiek w koncepcji Moreno jest rozumiany jako jednostka aktywnie zaangażowana w proces twórczej zmiany, uwzględniającej warunki rzeczywistości zewnętrznej i świata wewnętrznego. Celem jest osiągnięcie jak najlepszego i elastycznego przystosowania jednostki do zmieniających się okoliczności, a także twórczy wpływ na tę rzeczywistość.

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie integracyjnym?

• psychoterapeuta jest w małym stopniu dyrektywny,
• podąża za klientem i jego potrzebami
• wykorzystuje wszystkie znane techniki i metody, aby poszerzyć świadomość klienta
• terapeuta stawia na relację z klientem
• ważnym elementem jest dyskusja, często psychoterapeuta dyskutuje z klientem, o tym co się wydarzyło w psychodramie, w ćwiczeniu i jakie towarzyszyły temu uczucia
• podkreśla rolę dyskrecji i poczucia bezpieczeństwa osoby korzystającej z terapii.
• najczęściej wykorzystywane techniki przez psychoterapeutę ;
• granie samego siebie,
• monolog,
• puste krzesło,
• sobowtór jako sumienie,
• zamiana ról,
• zwierciadło.
• najczęściej przebiega zgodnie z trzema fazami
  • faza wstępna – rozgrzewka: pantomima, choreoterapia
  • faza główna – przedstawienie problemu
  • faza końcowa – wspólna rozmowa, dyskusja
• psychoterapeuta stosuje i wprowadza do psychoterapii symbole, metafory, rekwizyty oraz różnego rodzaju wizualizacji

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w podejściu integracyjnym?

Podejście systemowe

Wielkopolskie Towarzystwo Terapii Systemowej

Główne założenia i podejście do człowieka w podejściu systemowym

Człowiek jest częścią systemu. nie można analizować zachowań i postaw człowieka w oderwaniu od środowiska, ponieważ każdy jest częścią jakiegoś systemu (rodzinnego lub szerszego – społecznego). 

W związku z tym, problemy zgłaszane przez osobę szukającą pomocy są analizowane w kontekście systemu (najczęściej rodziny), którego członkowie wzajemnie na siebie oddziałują.

Świat jest jak wielopiętrowy system złożony z wielu podsystemów.Rodzina jest takim systemem. Jej członkowie wchodzą ze sobą w stałe relacje i mają na siebie wzajemnie wpływ. 

Terapeuta przygląda się temu, co się dzieje między osobami w systemie, ale zastanawia się też, jaki jest związek między procesami kulturowymi a funkcjonowaniem rodziny. Pamiętając o tym, co może się dziać we wnętrzu poszczególnych członków rodziny, terapeuci zwracają uwagę też na to, co się dzieje w przestrzeni między nimi.

Psychoterapia systemowa skupia się na analizowaniu i obserwowaniu osoby w kontekście systemu rodzinnego.  na zmianach patogennych interakcji społecznych jednostki. 

Jednostka wychodzi z domu (systemu) z błędnymi zaprogramowanymi kodami, z błędnym rozumieniem świata i siebie, te kody, należy unowocześnić 

nastawiona jest na rozwiązanie aktualnie zgłaszanego problemu. Jej celem jest zmiana systemu, albo zrozumienie jak on działa, aby nie ulegać bezwiednie jego wpływom. 

Jak pracuje psychoterapeuta w nurcie systemowym?

• terapeuta jest ekspertem, czasem moderatorem w dyskusji
• może być dyrektywny i stopować danego członka rodziny, który zakłóca wyrażanie się reszty jej członków.
• terapeuta stara się zachować neutralność,
• zadaje wiele pytań, pomaga wydobywać zasoby
• zachęca do wykonywania różnego rodzaju zadań w ramach terapii
• psychoterapeuta podczas sesji stara się być czujny, jeśli w sesji uczestniczy więcej niż jedna osoba, dba o to, aby każdy członek rodziny mógł w pełni wyrażać swoje zdanie i emocje
• czasem stosuje psychoedukację, opisuje i wyjaśnia problem, jaki widzi w rodzinie 
• czasami terapeuci pracują we dwoje (szczególnie w terapii par) dbając o bezstronność i dystans wobec problemu
• psychoterapia systemowa trwa z reguły od kilku tygodni do około roku
• Spotkania odbywają się średnio raz na 2-3 tygodnie, a z czasem przerwy pomiędzy sesjami są coraz dłuższe

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w podejściu systemowym? 

• szczerość i autentyczność
• uznanie autorytetu psychoterapeuty
• motywacja do pracy pomiędzy sesjami
• wykonywanie zadań domowych
• ważna jest analiza relacji panujących w rodzinie i to kilka pokoleń wstecz, a zatem otwartość w mówieniu o tym jak było u Ciebie w domu
• dobrze jak znasz historię rodzinne i opowieści związane z jej członkami
• potrzebna jest też otwartość na zmiany

Analiza bioenergetyczna

Polskie Stowarzyszenie Analizy Bioenergetycznej

Główne założenia i podejście do człowieka w analizie bioenergetycznej

Człowiek jest ciałem, psychiką i duszą. Człowiek aby uniknąć cierpienia, zamraża uczucia. Najczęściej już w okresie niemowlęcym, by nie odczuwać stresu czy bólu, reaguje płytszym oddechem, napięciem mięśni, sztywnością ciała. 

To właśnie ciało przyjmuje funkcję psychicznej „zbroi”, która chroni nas przed cierpieniem. Naszą kondycję psychiczną zdradzają ruchy, postawa, wdzięk lub jego brak. 

Fizyczne mechanizmy obronne, które blokują dostęp do prawdziwych uczuć, są tak utrwalone, że zaczynamy żyć niejako poza ciałem, nie zdając sobie sprawy, ile w nas usztywnień. Tracimy kontakt ze swoją „pierwotną naturą” i blokujemy siły witalne. Uwolnić je może praca z ciałem pod okiem terapeuty.

Jak pracuje psychoterapeuta w analizie bioenergetycznej?

• terapeuta obserwuje Twoje ruchy i  ciało
• interpretuje to, jak on rozumie Twoje “ruchy”, postawę etc. wszystko co płynie z ciała
• pierwszym krokiem w psychoterapii jest zlokalizowanie blokad w Twoim ciele, które stopniowo usuwacie wspólnie, dzięki ćwiczeniom. 
• ćwiczenia wykonujesz sam bądź razem z psychoterapeutą
• w trakcie sesji pojawiają się silne doznania, dlatego psychoterapeuta analizuje wszystkie doznania i to co się działo w trakcie ćwiczeń 

Do ćwiczeń bioenergetycznych należą:

1. ćwiczenia pogłębiające oddech,
2. zwiększające ekspresję seksualności,
3. zwiększające świadomość istnienia napięć, a przez to świadomość własnego ciała,
4. ćwiczenia gruntujące (dające ugruntowanie),
5. ćwiczenia zwiększające poziom wibracji ciała, masaż.

Co jest ważne, aby psychoterapia miała sens w analizie bioenergetycznej?

• twoja gotowość na pracę z ciałem, 
• gotowość na dotyki i bliskie kontakty z psychoterapeutą
• możliwość analizy swoich odruchów, postaw 
• zaufanie do psychoterapeuty
• otwartość na informacje zwrotne od psychoterapeuty
• otwartość na reakcje z ciała, których nie możesz skontrolować
• elastyczność w podejmowaniu ćwiczeń i chęć eksperymentowania

Interwencja kryzysowa

Na czym  polega interwencja kryzysowa?

Każdy z nas znajdował się zapewne kiedyś w kryzysie i poszukiwał drogi wyjścia z trudnej czy bolesnej sytuacji. Bywa jednak, że niektóre zdarzenia przerastają nasze możliwości poradzenia sobie z nimi w pojedynkę lub też podejmowane próby rozwiązania problemu okazują się nieskuteczne.

Wszechstronnego wsparcia i pomocy (psychologicznej, materialno-bytowej, prawnej, społecznej, medycznej, informacyjnej czy innej, np. w postaci telefonów zaufania), jakiej udzielają pracownicy ośrodków interwencji kryzysowej, możemy potrzebować, gdy doświadczyliśmy np. maltretowania, gwałtu, utraty mieszkania w wyniku pożaru bądź powodzi. Interwencja kryzysowa jest pierwszym etapem pomocy w takich sytuacjach i nie obejmuje tylko docelowego rozwiązania problemu. 

Celem interwencji kryzysowej jest przede wszystkim przywrócenie podstawowego poczucia bezpieczeństwa osoby oraz odzyskania przez nią umiejętności radzenia sobie z tym, co ją spotkało, poprzez wykorzystanie tkwiących w niej zasobów. 

Interwenci kryzysowi to zwykle psycholodzy, pedagodzy lub socjolodzy — osoby, które przeszły dodatkowe szkolenia z zakresu interwencji kryzysowej lub podstawowe szkolenie z zakresu psychoterapii. 

Interwencja kończy się w momencie odzyskania przez osobę podstawowej równowagi i bezpieczeństwa oraz uzgodnienia kierunku rozwiązania problemu, który wywołał kryzys. Często dopiero po jej zakończeniu możliwe jest podjęcie długofalowej pomocy, np. psychoterapii.

Główne nurty psychoterapii i ich podział w USA

Przywołuję tutaj główne nurty i orientacje teoretyczne i podział, za najsłynniejszymi dziś amerykańskimi badaczami psychoterapii J.C. Norcross, J.O.Prochaska . Jest to wynik badania 1000 amerykańskich psychoterapeutów i orientacji, z którą  się identyfikują,

Orientacje	Psycholodzy Kliniczni	Psycholodzy doradczy	Psychiatrzy	Pracownicy socjalni	Doradcy
Adlerowska	2%	1%	1%	1%	1%
Behawioralna	13%	4%	1%	4%	6%
Poznawcza	24%	26%	1%	4%	10%
Elektryczna/Integracyjna	27%	29%	53%	34%	37%
Egzystencjalna/Humanistyczna	3%	6%	1%	3%	13%
Gestalt	1%	1%	1%	1%	2%
Interpersonalna	5%	7%	3%	1%	1%
Psychoanalityczna	4%	2%	16%	11%	3%
Psychodynamiczna	14%	13%	19%	22%	8%
Rogeriańska/Skoncentrowana na osobie	1%	4%	0%	2%	8%
Systemowa	4%	4%	1%	13%	7%
Inna	3%	4%	3%	4%	3%

Tabela 1.1 Podstawowe orientacje teoretyczne amerykańskich psychoterapeutów (J.Nrocross s.4)

Szkoły terapeutyczne w Poznaniu

• Szkoła terapii systemowych
• Terapie Ericsonowskie
• Terapie Gestalt
• Analiza Transakcyjna

Mają rozwinięty system teorii osobowości, psychopatologii, procesu terapeutycznego, treści terapii oraz skuteczność w leczeniu. 

Jakie nurty psychoterapii są najlepsze?

Każdy z tych nurtów posiada swoich zwolenników i powstałe na podstawach tych podejść szkoły, metody, techniki, badania.  Mamy już wiedzę na ten temat,  że żadne z podejść, technik, metod nie jest bardziej czy mnie skuteczne w leczeniu pacjentów/ klientów.  W leczeniu pacjentów znaczenie ma osobowość terapeuty. To terapeuta i klient, oraz więź jaką wspólnie wypracowali może być czynnikiem leczącym. Dlatego tak ważne jest, aby znaleźć dobrego dla siebie psychoterapeutę, poświęcić na to czas i energię,

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, które nurty psychoterapii są najlepsze. Nie ma jednego przyjętego źródła, do którego moglibyśmy się odwołać.  Choć podejmowane są nieustannie próby, by właśnie ujednolicić definicje i teorie psychoterapii, w tym kierunku zmierza świat psychoterapii integracji, eklektyki

Każdy stoi przed własną odpowiedzią, przed własnym wolnym wyborem.

Materiały uzupełniające – nurty psychoterapii

• Materiały dla psychoterapeutów
• Szkoły i nurty psychoterapii w Polsce
• Prezentacja Nurty i wiry w psychoterapii
• Książki dla psychoterapeutów