Czym charakteryzuje się osobowość z pogranicza borderline?

Jakie są cechy charakterystyczne – osobowość z pogranicza borderline

Świerzbi palec, albo lepiej klawiatura, żeby zacząć od definicji osobowości, ale wydaje się to na ten moment nieszczególnie istotne. Zatem poświęcę temu oddzielny wpis.

Więcej o definicji zaburzeń osobowości, rodzajach, ich charakterystycznych cechach i podstawach zachowań osób z różnymi zaburzeniami osobowości możesz dowiedzieć się tutaj, gdzie znajdziesz listę dziesięciu z nich. Dziś zajmiemy się Borderline.

Czym jest borderline?

“Pojęcie osobowości Borderline wprowadzono mniej więcej w połowie XX wieku. Początkowo uważano (i czasem nadal się tak uważa), że pacjenci z tym zaburzeniem są zawieszeni między nerwicą a psychozą – “na pograniczu”. Stąd ta piękna nazwa naszego bohatera dzisiejszego wpisu. 

“Gdy pojęcie to wyewoluowało w kierunku zaburzenia osobowości, osiągnęło niezwykłą popularność, być może dlatego, że bardzo wielu pacjentów da się upchnąć do tej pojemnej kategorii’ , a być może dlatego, że jest bardzo spektakularne. Intensywne, z pewnością brak w nim nudy. A w dzisiejszych czasach to, co intensywne jest modne.

A być może dlatego, że osobowość naszych czasów rozwinęła się w kierunku pogranicza? W 1968 Karen Horney pisała o “Neurotyczności naszych czasów”, pięćdziesiąt lat później Alexander Lowen pisał “Narcyzm stanowi zjawisko tyle psychologiczne, co kulturowe”, a dziś być może zaburzenie Borderline, jest właśnie przejawem bardzo bliskich naszemu sercu, egzystencjalnych problemów?

Osobowość z pogranicza borderline

Borderline to przede wszystkim problemy z więzią, a któż ich dziś nie ma? Nasze relacje i więzi są rwane. Komunikatory i social media pozwalają być w bardzo intensywnej “relacji”, jednak jednostronnej. Jak jest wygodnie – jesteś, jak mniej –  znikasz. Kreujesz swoje ideały, jesteś ideałem. Nie ma skazy na wizerunku. Jeśli się pojawi, możesz przestać obserwować, przestać lubić. Znikasz! Zrywasz relację. 

Jednak nie o tym dziś mowa, choć chcę trochę wprowadzić Ciebie, Drogi Czytelniku, w kontekst i pokazać, że być może dotyczy to po trosze każdego z nas. Choroby psychiczne to nie zło wcielone, nie są też końcem świata.

Borderline – zasadnicze cechy

Osoby z tym zaburzeniem są w stanie ciągłego kryzysu emocjonalnego, często odczuwają pustkę i znudzenie. Zaburzona tożsamość jest częścią składową ich codziennego życia. 

Zmienność

Od rozpaczy, gniewu, wściekłości, nienawiści przede wszystkim do samego siebie, do ekstazy, miłości i stwierdzenia: jestem jednak najlepsza/najlepszy. Zawsze sobie radzę i jestem zajebista/zajebisty. Niestabilność i huśtawka nastrojów to codzienność jednostki, doświadczającej zaburzenia osobowości borderline.

Te wszystkie nieprzyjemne uczucia, o których pisałam wcześniej, często popychają te osoby do uzależnień (hazard, alkohol, narkotyki, zakupy, objadanie się) i ryzykownych zachowań (przygodny seks, zachowania autodestrukcyjne).

Znajdują się w cyklu rozpaczy, dla cierpiących na to zaburzenie osób w życiu nie ma nic stałego. Zakochują się rozpaczliwie, by za chwilę zapałać do ukochanej osoby głęboką nienawiścią. Kiedy osoba ta jest szczęśliwa, wierzy, że tak będzie zawsze, ale w mgnieniu oka szczęście, wiara, nadzieja i wszystko wokół zmienia się w popiół.

Pustka, ciągły brak czegoś

“Poszukuje tożsamości – idzie na studia, wstępuje do grupy religijnej, angażuje się jako kibic sportowy, pracuje w pomocy społecznej – ale nigdy go to na dłużej nie satysfakcjonuje, nie potrafi się odnaleźć, traci wiarę, sądzi, że powinien być kimś innym. Kim jestem? Jakie są moje przekonania? Co chcę ze sobą zrobić? Jego uczucia, nastroje, poczucie tożsamości, doświadczenia z ludźmi są tragicznie niespójne. Krąży w błędnym kole.”

W kole, w którym głównymi kolorami są biel i czerń.  Wszystko albo nic, nie ma pośrednich kolorów, nie ma szarości, nudy, rutyny. Podczas gdy inni potrafią zobaczyć cały obrazek, całego człowieka, jednostka z osobowością borderline zna tylko dwa rodzaje osób: ideały, pełne ciepła i miłości albo beznadziejnych skończonych “fiutów”, “łotrów” (podstaw, co chcesz).

Dla osób z pogranicza bardzo istotne są związki i relacje. Często odczuwają ogromny ból i cierpienie, gdy zostają same ze sobą. Muszą mieć miłość, ochronę i towarzystwo. Może to być towarzystwo wybranka, dzieci lub rodziców. I znowu – albo wybranek, dziecko czy rodzic jest ideałem, albo nienawistnym obiektem rozpaczy.

Pesymizm i przygnębienie

Ludzie z zaburzeniami osobowości nie mogą się spełnić, przeważnie poddają się pesymizmowi i przygnębieniu, głupstwo może sprawić przejście z nastroju euforycznego (którego doświadczają rzadko) do rozpaczy, rozdrażnienia, niepokoju, rozczarowania i ogromnego poczucia winy.

Niespójna i chwiejna postawa wobec siebie, problemów życiowych i codziennych obowiązków nie pozwala tym osobom na wytrwałość, uczenie się na błędach i spokojne radzenie sobie z trudnościami życia codziennego. Są niedporne na zmianę nastrojów, a lęk przed odrzuceniem lub jego wyimaginowana groźba spędza im sen z powiek.

Mają trudności w koncentracji na jednym zadaniu, ich ból, niepokój i natrętne myśli powodują chęć ucieczki, chcą chwilowej ulgi w cierpieniu psychicznym, co pcha ich w ręce nałogów (impulsywny seks, manię zakupów, obżarstwo, narkotyki czy hazard). W przypadku osób najbardziej zaburzonych chwilową poprawę samopoczucia i spokój wewnętrzny dają akty samookaleczania się; cięcie żyletkami, nożem, cyrklem, przypalanie się papierosami, walenie głową o ścianę albo gesty, myśli czy próby samobójcze.

Uff… gdy pisałam te słowa, aż zrobiło mi się duszno, poczułam się przytłoczona. Bardzo, ale to bardzo im współczuję.

Filmy z zaburzeniami osobowości borderline

Filmy i obrazy, które mogą jeszcze bardziej przybliżyć tematykę. Nasze wyobrażenia mogą stać się postaciami, konkretnymi zachowaniami i postawami. Zawsze jest to wartość w zgłębianiu tematu. Poza tym, może być to przyjemne przyswajanie wiedzy. W każdym razie ja z niego korzystam. Obraz tego zaburzenia znajdziesz między innymi:

• W serialu “Bez tajemnic”, sezon 1. W epizodzie “Weronika, poniedziałek godzina 9”. Choć mam w odniesieniu do tego serialu parę uwag, dotyczących prowadzenia psychoterapii oraz roli psychoterapeuty czy superwizora, obsada jest godna uwagi, a szczególnie pierwszy odcinek omawianego tutaj zaburzenia osobowości. W produkcji występują: Jerzy Radziwiłowicz, Krystyna Janda, Maciej Stuhr, Magdalena Popławska, Marcin Dorociński i Stanisława Celińska. 
• “Przerwana lekcja muzyki” i rola Winony Ryder. Informacje znajdziesz w linku, choć w tym przypadku jest bardzo mrocznie i jest to tak zwany “ciężki przypadek”. 
• Klasyka; „Fatalne zauroczenia” z 1987 roku, w reżyserii Adrian Lyne, według scenariusza Jemesa Derdena. W roli głównej doskonała Glenn Klose. Jej rolę w „Fatalnym zauroczeniu” studenci analizują od lat jako doskonały przykład borderline. Sama Glenn Close, zwraca uwagę, że dziś zagrałaby Alex Forrest zupełnie inaczej: 

„Trochę mnie szokuje, że nikt nie wpada w tym filmie na pomysł, że Alex może być chora. Że być może jej zachowanie jest spowodowane jakąś traumą z przeszłości. Myślę, że gdybym dostała ten scenariusz dzisiaj, zagrałabym ją kompletnie inaczej. Jako osoby publiczne mamy obowiązek tak przedstawiać naszych bohaterów z zaburzeniami psychicznymi, by to dobrze wyjaśnić” – mówi.

Książki – osobowość borderline

Książek i pozycji jest na ten moment bardzo dużo. Można przebierać, wybierać. Każda konkuruje o naszą uwagę, zebrałam i przeczytałam kilka z nich przedstawiam Tobie, w formie listy, na dobry początek. Jako start. Moja ukochana z tej listy to „Uratuj mnie” opowieść o złym życiu i dobrym psychoterapeucie Reichel Railand. Najbardziej poruszająca jest opowieść Reichel, głównej bohaterki, która przechodzi przez piekło tego zaburzenia, jednocześnie będąc matką i żoną. Temat macierzyństwa i borderline przedstawiła w artykule macierzyństwo a borderline Magdalena Wawrzyniak. Jeśli temat jest Ci bliski, albo w jakiś sposób interesujący zapraszam do poczytania.

Jeśli po przeczytaniu artykułu masz wątpliwości i czujesz niepokój; możesz sprawdzić czy masz osobowość borderline

Jeśli pasują do Ciebie opisane wyżej zachowania, uczucia i emocje. Targają Tobie wątpliwości, a z jakiś powodów boisz się wizyty u specjalisty. Przygotowałam dla Ciebie Quiz, którego rozwiązanie zajmie pare minut. A może sen będzie spokojniejszy.

Pamiętaj, że rozwiązanie testu jest tylko wskazówką do poszukiwań, miejscem, gdzie możesz sobie zadać pytania i szczerze na nie odpowiedzieć. Nie zastąpi wizyty u specjalisty. Jeśli uzyskasz wynik sugerujący zaburzenie osobowości, zapisz się na psychoterapię, skonsultuj się. Pamiętaj – tylko specjalista może postawić taką diagnozę. 

Pomoc – osobowość z pogranicza Borderline

Wielu ludziom z zaburzeniami osobowości borderline może pomóc psychoterapia w tym przypadku długoterminowa, ambulatoryjna lub stacjonarna. Często również do tej formy pomocy włączana jest farmakologia. Czyli osoba jest jednocześnie pod opieką psychiatry, z którym spotyka się raz na miesiąc, raz na dwa miesiące, oraz pracuje raz w tygodniu z psychoterapeutą.

Psychoterapia krótkoterminowa jest nastawiona na przezwyciężenie kryzysu, przesilenia. Jest czasem nazywana interwencją kryzysową. Ma na celu ustabilizowanie osoby w kryzysie. Jest objaw, więc zaleczamy objaw farmakoterapią i szybką interwencją kryzysową.

Długoterminowa psychoterapia, zwykle trwa od dwóch do czterech lat, może dać efekty trwałej zmiany, zachowań, odczuć, emocji i myśli. Może wyrównać huśtawkę emocji, spłaszczyć amplitudy emocji, może dać kontrolę nad impulsywnymi zachowaniami, o ile pacjent wytrwa w procesie psychoterapii i leczenia do końca. Wiele osób z diagnozą borderline po zakończonej psychoterapii zaczyna odnosić znaczące sukcesy w życiu. Czuje satysfakcję z życia. Potrafi czuć spokój i radość z rutynowych prostych zajęć.

Jeśli tekst Ci się spodobał, rozwiązałeś test (quiz), a wynik jest niepokojący – zadzwoń i skonsultuj się z nami. Możesz również pogłębiać wiedzę i samoobserwację na własną rękę, zapisując się na newsletter. Dzięki temu nie przegapisz kolejnych artykułów.

Dodatkowo jeśli znasz filmy, książki i miejsca w sieci, związane z zaburzeniem osobowości Borderline, które Cię poruszyły lub Ci pomogły, daj znać w komentarzu albo napisz do mnie.