Jaki nurt psychoterapii wybrać dla siebie? W jakim nurcie pracować?

Jaki nurt psychoterapii wybrać dla siebie ? W jakim nurcie wybrać szkolenie?  Współcześnie jest taki duży wybór szkół psychoterapeutycznych, że łatwo się pogubić. Nurt psychodynamiczny, poznawczo-behawioralna, humanistyczna, egzystencjalna, systemowa, Gestalt. Którą z nich wybrać, by była zgodna z Tobą? Wybór podejścia, które z Tobą nie rezonuje, grozi obciążeniem i wypaleniem zawodowym. Jak tego uniknąć?

Zawód psychoterapeuty

Jeśli jesteś na początku swojej drogi, skończyłeś/aś studia psychologiczne, socjologiczne, pedagogiczne i myślisz o zawodzie psychoterapeuty, to z pewnością zastanawiasz się, w jakimi nurcie pracować? Które szkolenie psychoterapeutyczne jest dla Ciebie odpowiednie? 

To świetnie. Jesteś bardzo świadomym siebie młodym człowiekiem, który zadaje wyjątkowo trafne pytania. Jestem pod wrażeniem. A skoro to czytasz i tutaj jesteś, to będę Ciebie zachęcać do zatrzymania się i głębszego spojrzenia na omawiany temat. 

Pewnie zastanawiałeś/aś się z jakiego powodu niektórzy psychoterapeuci po dziesięciu godzinach pracy z klientami nadal tryskają energią? A inni po pięciu czują przytłoczenie emocjonalne, ciężar usłyszanych opowieści i brak siły na dalsze godziny pracy?

Z jakiego powodu część psychoterapeutów po 20 latach nadal czuje chęć rozwoju, nowych doświadczeń i nie znika w nich ten błysk misji i chęć zmiany? Dla jednego psychoterapeuty kolejny przypadek, to nowe wyzwanie, każdy człowiek to piękna historia, a dla innego to dramatyczna opowieść bez happy endu? 

Oczywiście nie ma na to jednej prostej odpowiedzi; wiele zależy od naszych predyspozycji, możliwości i umiejętności dostosowywania się do zmieniających się warunków, tak zwanej rezyliencji. 

Zawód psychoterapeuty to zawód “misyjny”. Co to oznacza dla mnie? Każdy z nas w swojej mikroskali zmienia krok po kroczku świat. Pracujemy nad świadomością, miłością do siebie i akceptacją swoich wad i ciemnych stron, a przez to zdobywamy umiejętność akceptacji innych ludzi, ich wad i niedoskonałości.

W związku z tym, że jak wspomniałam, psychoterapeuta to zawód misyjny, przynosi on wiele satysfakcji i społecznej aprobaty, równocześnie jednak bywa obciążający i wymagający.

 

 

 

Ciążą na nas przekonania i społeczne wymagania, że “powinniśmy” być jak … anioły? Bez wad i skazy. Problemy nas nie dotyczą albo rozwiązujemy je w mgnieniu oka. Jednak to opowieść na zupełnie inny artykuł. Dziś zajmiemy się tym, jaki nurt psychoterapii jest odpowiedni dla Ciebie.

Jaki nurt psychoterapii jest odpowiedni dla Ciebie?

Wydaje się, że decyzja dotycząca wyboru nurtu i szkolenia psychoterapii, w której chcesz pracować, to w dużej części odpowiedź na pytanie o Twoją osobowość, osobiste wartości i przekonania. 

To poszukiwanie odpowiedzi na pytania: jakie są Twoje możliwości nie tylko psychiczne, ale również fizyczne czy społeczne? Jaki masz potencjał i chęć rozwoju zawodowego? Jakim jesteś człowiekiem?

Aby dowiedzieć się, jaki nurt psychoterapii jest dla Ciebie, popracuj nad odpowiedziami, kim jesteś, jakim jesteś człowiekiem i które wartości w życiu są dla Ciebie priorytetem.

Nurt psychoterapii a wartości, jakie są dla Ciebie ważne

Czym są wartości? Warto zadać to pytanie na samym początku rozważania. Ciekawego pogrupowania wartości dokonała Maria Misztal. Przekonuje mnie ten podział, więc podaję go dalej. Według niej definicje wartości dzielimy na:

• psychologiczne,
• socjologiczne,
• kulturowe.

Socjologicznymi i kulturowymi nie będę się dziś zajmować, a psychologiczne wartości to:

• element systemu przekonań jednostki o charakterze nienormatywnym bądź normatywnym,
• przekonanie innych ludzi na temat stanu psychicznego, fizycznego lub działań jednostki uważanych za godne pożądania,
• przedmiot, który zaspokaja potrzeby jednostki,
• obserwowalne zachowania jednostki.

Wartości to coś, co jest przez nas pożądane, bardzo tego chcemy, bo spełnia nasze potrzeby. 

 

Lista wartości

 

 

 

Przygotowałam dla Ciebie i zamieściłam listę 83 wartości, którymi możesz się kierować w swoim życiu. Przejrzyj tę listę, przeczytaj opisy pod każdą z nich. Przykładowe wartości, którymi możesz się kierować to piękno, autonomia, akceptacja, komfort, wierność, realizm, odpowiedzialność, przyjaźń, uczciwość, optymizm, skromność. Całą listę wartości możesz pobrać TUTAJ. 

Następnie skorzystaj z kart (kliknij tutaj aby pobrać), które służą odkryciu wartości, którymi kierujemy się w życiu. Na końcu możesz również określić wartości charakterystyczne dla poszczególnych nurtów psychologicznych. Przykładowo: 

• Akceptacja (być akceptowanym takim, jakim jestem) – psychoterapie Rogerowskie humanistyczno-egzystencjalne;
  

   

• Trafność (by moje opinie i decyzje okazywały się właściwe) – terapie systemowe i behawioralno-poznawcze;
  

   

• Atrakcyjność (być atrakcyjnym fizycznie) terapie ciała Lowena, taniec;
  

   

• Autorytet (dowodzić innym i być za nich odpowiedzialny) terapia behawioralno-poznawcza.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna

To terapia dla osób, które lubią strukturę: zadania domowe, regularne podsumowania, bardzo precyzyjnie wytyczone cele. Niektórym łatwiej się odnaleźć w takim rodzaju terapii niż pracować nad uświadomieniem sobie tego, co nieświadome.

Wiele badań potwierdza skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej. Jest ona najdokładniej zbadanym rodzajem terapii. Zarzuca się jej natomiast, że działa tylko na objawy, nie usuwając głębszych przyczyn, co może skutkować nawrotami.

 

Psychoterapia systemowa

 

Terapeuci systemowi patrzą na świat jak na wielopiętrowy system złożony z wielu podsystemów. Także rodzina jest systemem. Jej członkowie wchodzą ze sobą w stałe relacje i mają na siebie wzajemnie wpływ. Terapeuta przygląda się temu, co się dzieje między osobami w systemie, ale zastanawia się też, jaki jest związek między procesami kulturowymi a funkcjonowaniem rodziny. Pamiętając o tym, co może się dziać w psychice poszczególnych członków rodziny, terapeuci zwracają uwagę też na to, co się dzieje w przestrzeni między nimi.

Terapeuta w tym nurcie zachowuje neutralność, zadaje wiele pytań, pomaga wydobywać zasoby, zachęca do wykonywania różnego rodzaju zadań w ramach terapii. Zdarza się, że przyjmuje rolę moderatora dyskusji. Czasami terapeuci pracują we dwoje (szczególnie w terapii par) dbając o bezstronność i dystans wobec problemu.

Psychoterapia systemowa trwa z reguły od kilku tygodni do około roku. Spotkania odbywają się średnio raz na 2-3 tygodnie, a z czasem przerwy pomiędzy sesjami są coraz dłuższe.

 

Psychoterapia psychodynamiczna

 

W podejściu psychodynamicznym praca toczy się w oparciu o relację pomiędzy terapeutą a osobą, której pomaga, przy czym terapeuta jest raczej słuchaczem, naprowadza na wspomnienia i zachęca do dzielenia się myślami, uczuciami i fantazjami.

Psychoterapia w nurcie psychodynamicznym trwa długo, średnio od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w regularnym cyklu 1-2 spotkań w tygodniu.

 

Psychoterapia Gestalt i i terapie oparte na doświadczaniu

 

Ten rodzaj terapii łączy elementy egzystencjalizmu, fenomenologii, psychoanalizy, terapii ciała i filozofii wschodnich. Ważne jest w nim całościowe widzenie człowieka jako jedności psycho-fizyczno-duchowej. Terapeuci Gestalt podkreślają, że najważniejsze jest uświadomienie sobie, w jaki sposób chcemy przeżyć nasze życie oraz stawanie się coraz bardziej jego autorem. Jest to możliwe dzięki zbudowaniu silnej tożsamości. Ważne pytanie brzmi: kim jestem, czego potrzebuję i w jaki sposób chcę to zdobywać?

Gestalt często jest kojarzony ze słynną już techniką pustego krzesła, uderzaniem w poduszki, dramą i innymi nietypowymi technikami. Nie sprowadza się jednak do tego. Terapeuta pomaga nam zrozumieć, w jaki sposób postrzegamy świat i jakie znaczenie nadajemy temu, co nas spotyka. 

Chodzi o to, by pacjent dowiedział się, kim jest, a dzięki temu — czego potrzebuje i pragnie, co pomoże mu później dokonywać wyborów zgodnych ze swoją tożsamością. Częścią terapii jest też nauka kreatywnego zaspokajania potrzeb we współpracy z otoczeniem. Jej głównym celem jest przywrócenie zdolności radzenia sobie w nowych, trudnych sytuacjach.

 

Cechy pożądane u terapeuty

 

Wiadomo jednak, że niezależnie od nurtu, najskuteczniejsi terapeuci mają pewne wspólne cechy. Anna Król-Kuczkowska w tekście “Co nowego na kozetce” (“Charaktery” nr 9/2016) pisze o wynikach badań psychologów Barry’ego Duncana i Scotta Millera z 2010 roku:

Świetnych terapeutów cechują: entuzjazm, autentyczność, dostępność, odwaga i pewność siebie. Są bardzo zidentyfikowani z podejściem, w jakim pracują, a jednocześnie stosują je elastycznie — biorąc pod uwagę możliwości i potrzeby pacjenta. Najpierw pacjent, potem teoria i metoda — taką zasadą się kierują. 

Wkładają dużo wysiłku w przygotowanie pacjenta do terapii: wspólnie ustalają obszar do pracy terapeutycznej, budując w ten sposób dobre przymierze. Są ambitni i dążą do maksymalnej poprawy u pacjenta, największej z możliwych. Nieustannie się uczą i rozwijają, są otwarci na informacje zwrotne od pacjentów. 

Zmieniają się pod wpływem tych informacji, nie przyjmują ich obronnie, ale zachęcają pacjenta do komentowania przebiegu terapii i znalezienia wspólnego rozwiązania, jeśli pojawi się problem. Są “mistrzami relacyjności” — zajmują się nie tylko tym, co dzieje się tu i teraz, ale także uczuciami agresywnymi i przemocowymi w terapii.

 

Jaki nurt psychoterapii zatem wybrałeś? W jakim pracować?

 

Jeśli chcesz wiedzieć, w jakim nurcie pracować oraz który z nich jest dla Ciebie najbardziej odpowiedni, po wykonaniu ćwiczeń, które Ci zaproponowałam z odkryciem własnych wartości oraz zadaniu sobie istotnych pytań na temat tego, kim jesteś, pora przejść do drugiego etapu. 

Zapoznaj się z głównymi założeniami poszczególnych nurtów oraz krótką charakterystyką, jak pracuje psychoterapeuta w określonym nurcie. Popatrz sobie również na towarzystwa psychoterapii, przeglądnij ich strony i dowiedz się, jak działają w Polsce. Przejrzyj listę szkół psychoterapii, poczytaj o nich. 

Zapewne, w którymś momencie tego procesu poczujesz, że jeden nurt psychoterapii interesuje Cię lub przyciąga bardziej niż inne, znacznie lepiej czujesz się z jego wartościami i dobrze się odnajdujesz w czytanych o nim treściach. Powodzenia!